Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοιΜετά από βροχή ερωτήσεων από ασθενείς, φροντιστές ασθενών και γνωστούς που ανησυχούν για τους δικούς τους ανθρώπους που είναι καρκινοπαθείς ή έχουν κάποιο γνωστό ογκολογικό ιστορικό, αισθάνομαι την ανάγκη να απευθύνω κάποιες πρακτικές συμβουλές,με όσο γίνεται πιο απλή και κατανοητή γλώσσα, ειδικά από τη σκοπιά του Παθολόγου-Ογκολόγου:
1. Όλοι οι ασθενείς που λαμβάνουν ΕΝΕΡΓΟ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή οποιασδήποτε άλλης μορφής θεραπεία που προκαλεί καταστολή ανοσοποιητικού) αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου.Υπάρχουν καποια πρώτα επιστημονικά δεδομένα, που προέρχονται κυρίως από την Κίνα, και τα οποία δείχνουν ότι οι ογκολογικοί ασθενείς, και ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι, έχουν υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών από τη λοίμωξη με κορονοϊό, συγκρινόμενοι με υγιείς και παρόμοια με άλλους χρονίως πάσχοντες με καρδιαγγειακά και αναπνευστικά προβλήματα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι, πέρα από τα γνωστά σε όλους μέτρα, αυτοί οι ασθενείς ειδικά ΠΡΕΠΕΙ να παραμένουν περιορισμένοι στο σπίτι, μακριά από κοινωνικές επαφές και να αποφεύγουν ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΜΗ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ.
Για παράδειγμα, τα ψώνια για τα απαραίτητα μπορούν να πραγματοποιούνται από τους φροντιστές τους ή κάποιο φίλο ή ακόμη και τηλεφωνικά/ηλεκτρονικά αν δεν υπάρχει κάποιος άμεσος φροντιστής.
Τα συναισθηματικά προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει η κοινωνική απομόνωση είναι απολύτως κατανοητά και ειδικά για έναν καρκινοπαθή, υπάρχουν όμως πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν: Μιλήστε στο τηλέφωνο, ακούστε μουσική, διαβάστε ένα ωραίο βιβλίο ή δείτε μια ωραία ταινία, ασχοληθείτε με κάποιο χόμπι που πάντα αγαπούσατε αλλά δεν είχατε ποτέ χρόνο για αυτό.
2. Και τί γίνεται με τις ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ των ασθενών αυτών;Για όσους ασθενείς βρίσκονται σε φάση ενεργού αντικαρκινικής θεραπείας για σοβαρή νεοπλασματική νόσο, η συνέχιση της θεραπείας κρίνεται ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΗ γιατί συνδέεται άμεσα με την υγεία τους και την ποιότητα της ζωής τους. Οι ασθενείς αυτοί, μπορούν και πρέπει να προσέρχονται στα Νοσοκομεία λαμβάνοντας όλα τα κατάλληλα μέτρα προφύλαξης (αντισηψία, μάσκα).
Τα Νοσοκομεία μας είναι πλέον, όλα, με βάση και τη δική μου προσωπική εμπειρία, απόλυτα προετοιμασμένα: Τα Ογκολογικά Τμήματα είναι “φρούρια” λοιμώξεων, κλειστά για συνοδούς και επισκέπτες και δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος με συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού να μπορέσει να μπει χωρίς προηγούμενο έλεγχο στην είσοδο του Νοσοκομείου και παραπομπή στον ειδικό χώρο έλεγχου εκτός του Νοσοκομείου.
Να είστε σίγουροι ότι οι γιατροί λαμβάνουμε όλα τα μέτρα (μάσκες, γάντια, επαρκής αντισηψία) για να προστατεύσουμε τον έναν ασθενή από την έμμεση επαφή με τον άλλο που εξετάζουμε. Και βέβαια, αν έχουμε συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού, έστω και ήπια, δεν προσερχόμαστε για θεραπεία, επικοινωνούμε με τον γιατρό μας και λαμβάνουμε οδηγίες αναβάλλοντας προσωρινά τη θεραπεία.
3. Πολλοί ασθενείς και συγγενείς με ρωτούν:Μήπως είναι καλύτερα να αποφύγουμε ή να αναβάλλουμε κάποιες θεραπείες γιατί ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος από το όφελος; Υπάρχουν κάποιοι ασθενείς που λαμβάνουν ΧΡΟΝΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ για ένα νεοπλασματικό νόσημα το οποίο ελέγχεται εξαιρετικά με αυτή τη θεραπεία. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δυνατή κάποιες φορές η αναβολή, ή καθυστέρηση , ή και “αραίωση” της θεραπείας, πάντοτε μετά από συνεννόηση με τον θεράποντα Ογκολόγο σας.
Για παράδειγμα, κάποιοι ασθενείς που ανταποκρίνονται εξαιρετικά στην ανοσοθεραπεία και μπορούν να λαμβάνουν τη θεραπεία μια φορά το μήνα αντί για κάθε δυο εβδομάδες ή κάποιοι ασθενείς με καρκίνο πνεύμονα, μαστού ή παχέος εντέρου που λαμβάνουν θεραπεία συντήρησης με βιολογικούς παράγοντες. Σε αυτούς τους ασθενείς, που ΔΕΝ λαμβάνουν θεραπεία για απειλητική για τη ζωή νόσο, η θεραπεία μπορεί προσωρινά να αναβληθεί, ειδικά σε ασθενείς με σοβαρά συνοδά νοσήματα που τους καθιστούν ευάλωτους σε λοίμωξη με τον κορονοϊό (π.χ. Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, Στεφανιαία νόσος ή άλλα χρόνια αναπνευστικά και καρδιαγγειακά προβλήματα).
Σε κάθε περίπτωση, δεν θέλω να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι μπορεί να διακοπεί έτσι εύκολα η οποιαδήποτε αντικαρκινική θεραπεία και η επικοινωνία με τον θεράποντα Ογκολόγο σας θα ξεκαθαρίσει εάν ανήκετε σε μια τέτοια ομάδα.
4. Και τέλος, τι γίνεται με του ασθενείς που έχουν ΠΑΛΑΙΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ;Τι κίνδυνο διατρέχει σήμερα μια γυναίκα 55 ετών που νόσησε από καρκίνο του μαστού πριν από τρία χρόνια, είχε λάβει τότε χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία και στην παρούσα φάση λαμβάνει ορμονοθεραπεία συντήρησης ή ένας άντρας 73 ετών που χειρουργήθηκε για καρκίνο προστάτη πριν από 5 χρόνια και είχε λάβει μετεγχειρητικά ακτινοθεραπεία και τώρα βρίσκεται σε απλή παρακολούθηση;
Τα βιβλιογραφικά δεδομένα αναφέρουν ότι κατά κανόνα, ένα χρόνο μετά το πέρας της χημειοθεραπείας ή άλλης ανοσοκατασταλτικής θεραπείας, το ανοσοποιητικό σύστημα επανέρχεται σε πολύ σημαντικό βαθμό. Επομένως οι ασθενείς αυτοί δεν θεωρούνται ομάδα υψηλού κινδύνου, τουλάχιστον όπως αυτοί της παραγράφου 1 που λαμβάνουν ενεργό θεραπεία, παραμένουν όμως ΕΥΠΑΘΗΣ ομάδα λόγω του ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ τους.
Πολλές θεραπείες συντήρησης, όπως η ορμονοθεραπεία σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού ή σε άνδρες με καρκίνο προστάτη δεν συνδέονται άμεσα με ανοσοκαταστολή, όμως σε κάθε περίπτωση ενδείκνυται η επικοινωνία με το γιατρό σας, γιατί ενδέχεται να υπάρχει πιθανότητα κάποιας έμμεσης ανοσοκαταστολής ( π.χ. ορμονοθεραπεία σε συνδυασμό με mTOR ή CDK4/6 αναστολείς).
Εξυπακούεται ότι και για τους ασθενείς αυτούς ισχύουν όλα τα μέτρα αυτοπεριορισμού και προστασίας σε οποιαδηποτε μετακίνηση και επαφή τους σε δημόσιους χώρους και αποφυγή των μη απαραίτητων μετακινήσεων.
5. Τέλος, πολλοί ασθενείς με ρωτούν για τους ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΟΥΣ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΥΣ “ρουτίνας” στους οποίους υποβάλλονται σε τακτική βάση για κάποιο παλιό ογκολογικό ιστορικό.Εδώ, τα πράγματα ειναί σαφή: Με την εξαίρεση κάποιας κλινικής υποψίας από το γιατρό σας για κάποιο αμφίβολο εύρημα που θέλει περαιτέρω διευκρίνιση για διερεύνηση τυχόν υποτροπής, ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΙ “ΡΟΥΤΙΝΑΣ” ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος συνωστισμού σε διαγνωστικά κέντρα για εξετάσεις που ΔΕΝ είναι επείγουσες και οι κίνδυνοι είναι περισσότεροι από το όφελος.
Το ίδιο ισχύει και για τις τακτικές επισκέψεις επανελέγχου σε ογκολογικά ιατρεία όταν όλες οι εξετάσεις είναι φυσιολογικές, μην ξεχνάτε ότι στα δημόσια Νοσοκομεία τα απογευματικά εξωτερικά ογκολογικά Ιατρεία έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους.
Ας με συγχωρέσουν οι συνάδελφοι για οποιαδήποτε επιστημονική υπεραπλούστευση ή ανακρίβεια στην προσπάθειά μου να περάσω τα μηνύματα με όσο γίνεται πιο εύληπτο και κατανοητό τρόπο. Ελπίζω να βοήθησα στην διάδοση της ενημέρωσης και σε κάθε περίπτωση όχι στη διασπορά πανικού!Η ψυχραιμία, η σύνεση, το πνεύμα συνεργασίας και πάνω από όλα η ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ Ο ΑΥΤΟΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ θα βοηθήσουν ώστε η διασπορά των κρουσμάτων και κυρίως των σοβαρών περιστατικών να “απλωθεί” στο χρόνο, ώστε να επαρκούν οι υγειονομικές δομές της χώρας μας για την φροντίδα τους και κανένας συμπολίτης μας να μη στερηθεί τις υπηρεσίες υγείας που του αξίζουν.
Αν θέλετε και μπορείτε, κοινοποιήστε αυτό το μήνυμα σε όσους έχουν ή ενδιαφέρονται για ογκολογικούς ασθενείς στο περιβάλλον τους.
14 Μαρτίου 2020
Γιάννης Μούντζιoς
Παθολόγος Ογκολόγος